Yasın İkinci Evresi: Öfke Süreci
“Deprem Sonrası İyilik Haline Geri Dönüş” serimizin bu onuncu bölümünde, yas sürecinin ikici evresi olan “öfke” evresinden bahsedeceğiz.
Öfke evresinde, yüzleşilen kaybın öfke ve benzeri yoğun duygular ortaya çıkarması söz konusudur.
Öfkenin nesnesi sıklıkla şöyledir:
🔸kaybın kendisine öfke
🔸kaybın kişi ve hayatı üzerinde yaratacağı değişikliğe öfke
🔸yeni gerçekliğe adapte olma zorunluluğuna ve bu sürecin zorlayıcılığına öfke
🔸bu kaybın kendisinin başına gelmesine öfke
🔸kayba engel olamamaya öfke
🔸 kaybedileni unutma ihtimaline öfke
Tıpkı inkar evresi gibi öfke evresi de kişiye özeldir, bir diğer kişininkine benzemez.
Eşlik eden yoğun duygu ve düşünceler duruma, kaybın ve kişinin hayatında yarattığı ve yaratacağı değişikliğin büyüklüğüne, kişinin psikolojik dayanıklılığına, kişilik özelliklerine ve sosyal desteğin derecesine göre değişecektir.
Öfke evresindeki kişilerde sıklıkla gözlenen davranışlar şu şekilde sıralanabilir.
🔸kötümserlik,
🔸alaycılık,
🔸olaylarla, durumlarla veya kişilerle dalga geçme,
🔸asabilik, sinirlilik,
🔸pasif-agresif tutum,
🔸saldırgan davranışlar,
🔸fiziksel veya sözlü kavgaya karışma,
🔸alkol ve/veya uyuşturucu kullanımı veya kullanımında artış
Bu ve benzeri tepkiler aşırı, yersiz ve kırıcı olabilir. Ancak bu davranışların, yaşanan yoğun duygular ile baş etmede zorlanma belirtisi olduğu unutulmamalıdır.
Bu davranışların temelinde yatan duygular
🔸engellenme hissi
🔸sabır gösterememe
🔸içerleme
🔸utanma
🔸öfke, hiddet
🔸kontrolü kaybetme korkusu
olarak sıralanabilir.
Yargılayıcı ve suçlayıcı olmadan, kişinin acısını ve tepkilerini başka kişilerinki ile karşılaştırmadan sabırlı ve empatik bir şekilde dinlemek, sarsılan güvende olma duygusunun yeniden kazanılmasına katkı sağlayacaktır.
Ayrıca kişinin gündelik işlerine ve sorumluluklarına, kişisel sınırları aşmamaya özen göstererek ve dayatıcı olmadan yardım önermek de faydalı olabilir.
Kişiye ve/veya etrafına zarar verici davranışlar söz konusu ise, bir uzmandan yardım almak gerekebilir.
#saglikcimnet #saglikcim #wholemedics #wholemedics #yas #depremdeyas #yassureci #depremveyassureci #yassureciniatlatmak #yasinevreleri #ofkeevresi #ofkesureci #yastaofke #ofke
Dizinin önceki yazısı için tıklayınız.