Kimin Kaybı Daha Fazla? Kimin Yası Daha Derin?
“Deprem Sonrası İyilik Haline Geri Dönüş” serimizin bu altıncı bölümünde, kaybın büyüklüğünü ve tutulan yasın derinliğini etkileyen faktörlere değineceğiz.
Önceki yazımızda yas sürecinin
🔸kayıplar ile değişen yeni gerçekliğe adaptasyon süreci olduğunu,
🔸bu kayıpların gerçek kişi, nesne veya durum kaybı olabileceğini,
🔸ve/veya geleceğe dair beklentilerin kaybı da olabileceğini belirtmiştik.
Bir genelleme yapacak olursak, bir kişinin tutacağı yasın derinliği, yaşadığı kaybın büyüklüğü ile doğru orantılı olacaktır.
Peki bir kişi için yaşadığı kaybın büyüklüğünü belirleyen faktörler nelerdir?
Tüm duygu ve davranışlarımızın şekillenmesinde kritik öneme sahip olan bilinçaltımızda
🔸zaman kavramı yoktur.
🔸gerçek olan ile hayal edilen veya beklenen arasındaki çizgiler son derece siliktir.
Bu nedenle kaybın kişi için büyüklüğü
🔸onun anı mı ihtimal, hayal veya beklenti mi olduğuna göre değişmez.
🔸genel geçer olarak toplumda “büyük kayıp” olarak görülecek bir kayıp olup olmamasına göre de değişmez.
Kaybın büyüklüğü
🔸kişinin kaybedilene yaptığı duygusal yatırıma,
🔸bu yatırımın kişinin gündelik yaşantısında ve zihninde kapladığı yere göre değişir.
Başka bir deyişle, kaybedilen kişi, nesne veya durum kişinin gündelik yaşantısında ve zihninde ne kadar büyük bir yer kaplıyorsa, geleceğe dair kayıp da o kadar fazla olacak, yeniden inşa edilmesi gereken gelecek gerçekliği de o kadar büyük olacaktır.
Kayıpların ve acıların yarıştırılmasına karşı duran bu anlayış, yas sürecindeki kişilerin yaşadıkları süreçleri anlamlandırmalarına yardımcı olacağı gibi, bu kayıpları yaşamamış olan nüfusun da empatik yaklaşımlar geliştirerek bu zor süreçten geçen insanlara ihtiyaçları olan desteği vermelerine katkı sağlayacaktır.
#saglikcimnet #saglikcim #wholemedics #wholemedics #yas #depremdeyas #yassureci #depremveyassureci #yassureciniatlatmak
Dizinin önceki yazısı için tıklayınız.